صاحب کتاب احیاء العلوم، عرب نیست. ابن‌سینا عرب نبود. فارابی عرب نبود. نسائی و ترمذی و دیگران نیز عرب نبودند. بخاری بزرگ نیز عرب نبود. ابوعلی فارسی و خوارزمی و فیروزآبادی و شلوبین و ابن‌معطی و ابن‌آجروم هیچ‌کدام عرب نبودند و چه بسیارند دانشمندانی که عرب نبوده‌اند. استاد امام صدر که با این زبان شیوا برایمان صحبت کردند، اگر آن‌گونه که استاد صبحی صالح گفتند عرب نباشند، فضل و برتری‌شان بسیار بیشتر می‌شود، زیرا با وجود عرب نبودن چنین شیوا سخنرانی و بحث و گفت‌وگو کردند.

(151)پیامبر(ص) در حدیثی به این مضمون فرموده‌اند: عـرب بودن بـه خون و نژاد نیست بلکه به زبان است. عرب بودن به فرهنگ و روحیه است. اسلام ملک عرب نیست. اینجاست که نقش «دونمه» روشن می‌شود. هنوز توطئۀ دونمه در میان ما اجرا می‌شود. این توطئه در میان جوانان که از فرهنگ اسلامی سیراب نشده‌اند، اجرا می‌شود، و ما اکنون در پی راه‌حل این مشکلیم و موضوع نشست یا یکی از موضوعات آن نیز همین است، و به همین علت است که امسال برخلاف سال گذشته از شرق‌شناسان برای شرکت در نشست دعوت نکردیم، زیرا می‌خواستیم تنها خودمان در اینجا باشیم.

(152)مسئلۀ تبلیغات مسیحی در میان است. بسیاری از دانشجویان و استادان از من پرسیدند: چرا امسال شرق‌شناسان و روزنامه‌نگاران را دعوت نکردید؟ در اینجا به‌طور كلی پاسخ همه را می‌دهم. دو نکتۀ اساسی و کلی وجود دارد: برخی از سفارت‌های کشورهای غربی و شرقی پافشاری کردند که امسال از آنان نیز دعوت کنیم، ولی به آنان گفتیم که امسال چارچوب برنامه در تیزی‌اوزو محدود است. یکی از سبب‌های آن محدود بودن امکانات پذیرایی و میهمانی است. ولی سبب اصلی

150