خدایی در آن وجود نداشت. از این روست که می‌‌گوییم: «سلام بر تو ای خون خدا و ای پسر خون خدا.»

(204)جنگ امام حسین(ع) جنگی بـود که از نظـر کمّـی و کیفـی و از نظر اهداف و اوضاع و همۀ ابعاد، در حد اعلا قرار دارد. تعبیری که از امام حسن(ع) به نقل از رسول‌خدا(ص) گفته شده است که «لا یوم کیومک یا اباعبداللّه» (هیچ زمان اوضاعی مانند زمان و اوضاع تو ای اباعبداللّه نیست.) به این معناست که هیچ روزی در دنیا به مقام و جایگاه روز عاشورا نمی‌‌رسد؛ روزی که امام حسین(ع) در برابر روزگار و زمان و مکان و در برابر همۀ جوانب حق و در برابر همۀ امت‌ها، سخاوتمندانه‌‌ترین چیزی که یک انسان می‌‌تواند تقدیم کند، فدا کرد. از این رو، اگر ما خسته و درمانده شویم و از چیزی احساس آزردگی کنیم، هیچ گلایه‌‌ای نمی‌‌کنیم، به‌ویژه آنکه ما گرد هم آمده‌‌ایم تا یاد و نام امام حسین را گرامی بداریم و این، هدف بزرگ و ارزشمندی است.

(205)ما هر سال برای گرامیداشت یاد امام گرد هم می‌‌آییم. این کار درستی است، ولی آیا ما در اجتماعات خود به امام حسین چیزی می‌‌دهیم یا از ایشان چیزی می‌‌گیریم؟ من بر این عقیده‌‌ام که ما گرد هم می‌‌آییم تا از امام حسین چیز تازه‌‌‌‌ای بگیریم، چون ما در مکتب امام حسین، در مکتب عاشورا، در مکتب کربلا گرد هم می‌‌آییم و به پندها و درس‌ها و آنچه عواطف ما را برمی‌‌انگیزد، گوش می‌‌دهیم تا خونمان را به جوش آورد و راه را دوباره برای ما روشن کند. پس ما در هر اجتماعی که برای امام حسین شرکت می‌‌کنیم چیزی تازه برای خود برمی‌‌گیریم و چیزی به امام حسین نمی‌‌دهیم. امام حسین از ما چیزی نمی‌‌خواهد. خداوند متعال او را از مزد و پاداش مردم بی‌‌نیاز ساخته است. ما گرد هم می‌‌آییم تا دوباره چیزی برای خود برگیریم. از این رو، می‌توانیم بگوییم امام حسین برای

126