یک سال از سخنان سال گذشتۀ من در همین مکان و به همین مناسبت گذشت. گفتم که صحبت‌ها و برخوردهای ما را بر اهداف خاص و مصالح سیاسی و امور شخصی حمل می‌‌کنند، ولی حقیقت روشن شد: ما جز حق نمی‌‌خواهیم، جز برخورد منصفانه و عادلانه نمی‌‌خواهیم. این عدالتْ برخاسته از ایمان ما به خداوند است، برخاسته از ایمان ما به میهن است، برخاسته از ایمان ما به انسان است.

(192)ما نمی‌‌پذیریم که خاک کشورمان بی‌‌دفـاع بمانـد. دولت بایـد موضع خود را اعلام کند و بگوید که آیا دفاع می‌‌کند یا نمی‌‌کند؟ یا اینکه می‌‌خواهد عقب‌‌نشینی کند؟ وقت سهل‌‌انگاری و بی‌‌اعتنایی به امور و خلط کردن مسائل و گمراه کردن مردم نیست. کسی که نمی‌‌تواند لبنان را حفظ کند باید در خانۀ خود بنشیند وگرنه میهن و ملت و تاریخ و وجدان و نسل‌‌های آینده تا ابد او را لعنت خواهند کرد.

(193)آنـان که دست‌بسته در برابر اوضـاع ملـی مـی‌‌ایسـتند بایـد یـا مسئولیت کار خود را بپذیرند و یا اقدامی کنند. خواستۀ ما این است. ما نمی‌‌خواهیم در جنوب یا هر منطقۀ دیگری هزینۀ معادلات سیاسی و توهمات تئوریک و تخیلات سفسطه‌‌آمیزی را بپردازیم که هر روز در برخی روزنامه‌‌ها می‌‌خوانیم. ما نمی‌‌توانیم هزینۀ این‌ها را بپردازیم. ما در جنوب داریم می‌‌میریم، خانه‌‌هایمان ویران می‌‌شود، کرامتمان پایمال می‌‌گردد و رزق و روزی‌‌مان بر باد می‌‌رود. به مشکل ما بی‌‌اعتنایی می‌‌شود. ما مدتی به امید اقدامی، اراده‌‌ای، تحرکی صبر کردیم. اما دیگر به چه امیدی؟ چه کسی از ما دفاع می‌‌کند؟ چه کسی در برابر دشمن می‌‌ایستد؟ چه کسی به این مسئله فکر می‌‌کند؟

(194)آیا منتظریم آمریکا یا فرانسه یا شوروی از ما دفاع کنند؟ آیا از دولت‌های عربی انتظار داریم از ما دفاع کنند؟ همۀ آنان از ما دفاع

118