ذی‌القعده، یعنی ماهی كه در آن به احترام حُجاج و زوار خانۀ خدا از جنگ و خون‌ریزی دست می‌كشیدند و ذی‌الحجه، كه ایام برگزاری مراسم حج بود و محرم‌الحرام كه وقت بازگشتن حجاج به وطن‌هایشان بود، حرام اعلام شد. حرمت ماه رجب را هم كه موسم عمره بود، نگه‌داشتند و آن را نیز حرام اعلام كردند. در این چهار ماه جنگ و خون‌ریزی را ممنوع كردند. اسلام هم این روش را پسندید و تعداد ماه‌ها را نزد خداوند دوازده و چهار ماه از آن‌ها را حرام اعلام كرد.

(138)ماه رجب پیش از اسلام و از زمان حضرت ابراهیم(ع) فصل عبادت بود و اسلام هم بر احترام و توجه به آن تأكید كرد، به‌ویژه اینكه در این ماه، مناسبات دینی بسیاری وجود دارد. سیزدهم رجب مصادف است با ولادت امیرمؤمنان(ع). شكی نیست كه ولادت امام(ع) با توجه به جایگاه آن حضرت و اهمیت او در حمایت از اسلام و پیامبر(ص)، اهمیت و عظمت بسزایی نزد خداوند دارد.

(139)مناسبت دوم اینکه در بیست‌و‌هفتم ماه رجب، بنابر آنچه در این مناطق مشهور است، مناسبت إسرا و معراج است. «إسرا» یعنی سیر دادن. همان‌طور كه می‌دانید، طبق تصریح قرآن خداوند پیامبر(ص) را شبانه از مسجدالحرام تا مسجدالأقصی برد. معراج هم یعنی عروج كردن به آسمان. كدام آسمان؟ البته، منظور این افق و آسمانی نیست كه بالای سر خود می‌بینیم؛ بلكه منظور مقام بلند و جایگاه رفیع است.

شكی نیست كه سیر پیامبر(ص) از مكه تا قدس و از قدس به جاهای دیگری كه برای ما معلوم نیست، سیر جسمی بود و هدف از آن این بود كه خداوند آیات خود را به او نشان دهد. معراج هم اثر بسیاری در زندگی پیامبر و در گسترش معرفت او داشت، برای اینكه در این شب چیزهایی از آیات خدا دید كه از پیش ندیده بود. اگر توانستیم، إن‌شاء‌اللّه بعداً در

89