بسم‌الله الرحمن الرحیم

والحمد لله رب العالمین. والصلوة والسلام علی سیدنا محمد وعلی الأنبیاء المرسلین. وسلام الله علی أولیائهم وأصحابهم الطیبین.

(248)ای سرور من، ای ابوالحسن، پوزش می‏خواهم و جـای شگفتی نیست. نظریه‏ها و آرا و اندیشه‌ها، هنگام سخن گفتن دربارۀ شما مضطرب می‌شود. من دربارۀ علی چه بگویم؟ او که خلیفه عمر بن خطاب، دربارۀ او گفته است: «ای ابوالحسن، اگر دریاها مرکب باشد و درختان جنگل‌ها قلم و انسان‏ها نویسنده و جنیان حسابگر، نمی‏توانند فضایل تو را به شماره درآورند.»

خلیفه ابوبکر نیز بسیار به سیمای علی نگاه می‏کرد. وقتی از او دربارۀ آن پرسیدند، گفت: «از رسول خدا شنیدم که نگاه کردن به چهرۀ علی، عبادت است.»

(249)اگر بخواهیم دربارۀ این مـرد سخن بگوییـم، از دریـای فضل او جرعه‌ای بیش نتوانیم برگرفت. ولی مناسبت امشب، یعنی شب عید غدیر، بحث ما را به همین موضوع اختصاص می‏دهد. تلاش می‏کنم دربارۀ این موضوع توضیحاتی بدهم و اسناد آن را ذکر کنم و معانی آن را به طور کوتاه تفسیر کنم.

(250)واقعۀ غدیر هنگام بازگشت پیامبر از حجـةالوداع در سال دهم هجری رخ داده است؛ در مکانی به نام جُحفه، کنار برکه‏ای به نام خُم. جحفه مکانی بود که در آنجا راه حجاج از یکدیگر جدا می‏شد و هر گروه به سوی موطن خود می‏رفتند. همۀ حجاج در این منطقه جمع شده بودند. این واقعه در روز پنجشنبه، هجدهم ماه ذی‌الحجه رخ داده است و بنا بر نقل برخی از تاریخ‏نویسان بزرگ، بیش از صدهزار نفر از مسلمانان در این روز همراه پیامبر بوده‌اند. در آن روز، پیامبر خطبه خواند و فرمود: «خدا

142