وَأُوْلِی الامْرِ مِنکُمْ.»«80» اما چرا همان معنا؟

(163)در «از خدا و از رسول اطاعت کنید» منظور، اطاعت از رسول در چیست؟ آیا در گوش سپردن به سخنانش دربارۀ احکام شرعی است؟ خیر. اگر رسول خدا گفت این واجب است و این حرام و این کار را بکن، چون واجب است و آن کار را ترک کن، چون حرام است و ما گوش سپردیم و اطاعت کردیم، این اطاعت از رسول نیست، اطاعت از خداست؛ زیرا احکام اوامر خدایند. آیا این‌گونه نیست؟ آیا ما معتقد نیستیم که اسلام دین خداست؟ در احکام شرعی اطاعت از رسول، عین اطاعت از خداست. بنابراین، معنای اطاعت از رسول، اطاعت در واجب و حرام نیست؛ اطاعت از رسول اطاعت از او در شئون ولایت است، در شئون حکومت، در ساختن جامعه و در چگونگی تربیت. این معنای اطاعت از رسول است و معنای اطاعت اولوالامر. به همین سبب، آیۀ شریفه اطاعت از خدا و اطاعت از رسول و اولوالامر را از هم جدا کرده است. زیرا اطاعت از رسول و اولوالامر اطاعت دیگری است در کنار اطاعت خدا و در راه تحقق و عملی کردن اطاعت از خدا.

(164)در اینجا دوست دارم دربارۀ کلمۀ «المولـی» توضیحی بدهم تـا وارد بحث دوم شویم. ای رسول خدا، ما فهمیدیم منظور شما از جملۀ «مَن کُنتُ مَولاهُ فَهذا عَلیٌّ مَولاهُ» در روز غدیر چیست؛ فهمیدیم که منظور شما این است که اطاعت از امام، مانند اطاعت از پیامبر، واجب است و همان‌گونه که شما به ما از خودمان سزاوارترید، علی نیز به ما از خودمان سزاوارتر است. حال می‌خواهیم بدانیم معنای ولایت و مولا چیست؟ همان معنایی است که از آیۀ زیر برمی‌آید: «إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ

95