نشدن رسالت است.

گذشته از آنکه در این امر مهم، پیامبر باید از آزار و اذیت مردم در امان بماند: «خدا تو را از مردم حفظ می‌کند.» پیامبر نیاز به مصونیت داشت. یعنی مسئله‌ای در کار بود که ممکن بود طمع و هوا و هوس مردم را برانگیزد. کسانی بودند که برای دنیا اسلام آورده بودند و یا اسلام را راهی برای رسیدن به خواسته‌ها و شهوت‌های خود می‌دانستند. کسانی بودند که خود را برای رسیدن به رهبری جامعه، پس از پیامبر، آماده کرده بودند. بی‌تردید در چنین موقعیتی ممکن بود اعلام این مسئله از زبان پیامبر، آنان را ناراحت کند و آرزوهایشان را بر باد دهد و خواب‌هایی را که دیده بودند، پریشان کند. از این رو، پیامبر نیاز به مصونیتی از جانب خداوند داشت: «خدا تو را از مردم حفظ می‌کند.»

(147)این چه مسئله‌ای بود که پیامبر برای آن مردم را در آن بیابان خشک و بی‌آب و علف و در آن آفتاب سوزان جمع کرد؟ پیامبر در آخرین دیدار چه می‌خواست بگوید؟ حتماً امر مهمی بوده است.

(148)صدها و هـزاران نفر از راویـان، محدثان، مفسران، علمای رجال، اصحاب پیامبر و تابعان، این حدیث را نقل کرده‌اند و از نظر سند، جای هیچ گونه تردیدی در آن نیست. به اتفاق مفسران و تاریخ‌نویسان و راویان و فقیهان و صحابه و تابعان، این آخرین دیدار پیامبر با امت، بی‌تردید رخ داده است و متن حدیثی که احمد بن حنبل، پیشوای حنبلیان، در مسند خود نقل کرده است، درست مانند حدیثی است که در کتاب‌های ما وجود دارد. در این مسئله هیچ کس اختلاف ندارد.

(149)پیامبـر در این روز بـه مـردم چه گفت؟ پس از آنکه از نزدیک شدن وفات خود خبر داد، از آنان خواست که به ادا شدن رسالت به دست او، گواهی دهند. همه گفتند: «آری، تو رسالت خود را ابلاغ کردی و آن را

89