انجیر و زیتون و عصر و خورشید و روز و شب جلب کند؟ این مسئله یکی از جنبه‌های تربیتی اسلام است. اسلام می‌خواهد با بیان‌های گوناگون و راه‌های مختلف و تعبیرات فراوان به آدمی تأکید کند که هر موجودی در پیرامون تو مقدس است.

(199)هیچ چیز فرومایه و کم‌ارزش و دور از خدایی در هستی وجود ندارد. از همین‌روست که می‌گوید خورشید و ماه و ستارگان همه سجده‌کنندگان به خدای‌اند: «أَلَم تَرَ أَنَّ اللّهَ یَسجُدُ لَهُ مَن فِی السَّماواتِ وَ مَن فِی الأَرضِ وَ الشَّمسُ وَ القَمَرُ وَ النُّجُومُ وَ الجِبالُ وَ الشَّجَرُ و الَّدوابُ وَ کَثِیرٌ مِنَ النَّاسِ»«83» و گاهی می‌گوید هر چه در هستی است، تسبیح‌گوی خداوندند: «یُسَبِّحُ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الأرضِ»«84» در این آیه از موصول «ما» استفاده شده است و نه «من»؛ یعنی هر آنچه در آسمان و زمین است، چه عاقل و چه غیر عاقل. گاهی می‌گوید: «وَ یسَبِّحُ الرَّعدُ بِحَمدِهَ»«85» و گاهی هم می‌گوید: «وَ الطَّیرُ صافّاتٍ کُلُّ قَد عَلِمَ صَلاتَهُ وَ تَسبِیحَهُ»«86» پرنده نماز می‌گزارد و تسبیح‌گوی خداوند است. این نگاه قرآنی به موجودات هستی است. از این نگاه تربیتی به تلاش برای تقدیس این اشیا می‌رسیم، و نه عبادتِ این اشیا همچون وثنی‌ها. این کار تلاشی است برای تکریم این موجودات: «وَالشَّمسِ وَ ضُحاها»«87» گمان مبر که خورشید موجودی عادی در هستی است و احترام ندارد. خداوند به خورشید قسم می‌خورد، یعنی خورشید موجودی مهم است. اما چرا مهم است؟ زیرا به خدا سجده می‌کند. همین‌گونه‌اند: انجیر و زیتون و طور مبارک و شب و روز و آسمان

133