سورۀ ماعون
به مردم و تلاش برای سعادت آنان هست: «مَن أًصبَحَ وَ لَم یهتَم بِأُمورِ المُسلِمِینَ فَلَیسَ بِمُسلِمٍ»«56» اما در قرآن آیاتی به این صراحت ندیده بودم، با اینکه بارها پیش از این سورۀ ماعون را خوانده بودم. حقیقت این است که بنا بر روایات قرآن گنجی است که شگفتیهایش پایانی ندارد و ژرفایش دستنیافتنی است. هرگاه انسان با آگاهی بیشتری قرآن را بخواند، مطلب نوی مییابد.
(147)«أَرأیتَ الَّذِی یکَذِّبُ بِالدِّینِ» آیا دیدهای کسی را که منکر دین است؟ کسی که خدا و رسولش و آخرت و احکام را انکار میکند؟ به طور طبیعی این عبارت تنبیهی برای جملۀ بعد است. «أَرأَیتَ» یعنی دوست داری که ببینی؟ اگر منکر دین را ندیدهای، من او را به تو نشان خواهم داد. اگر دوست داری کسی را ببینی که دین را انکار میکند، به کسی نگاه کن که یتیم را میراند و بر اطعام مسکین تشویق نمیکند. این عبارت بهترین تعبیر برای تأکید در زبان عربی و تأیید مساوات و برابری است. آیا دوست داری منکر دین را ببینی؟ پس کسی را نگاه کن که یتیم را از خود میراند و بر اطعام مسکین هم تشویق نمیکند. بنابراین، دور ساختن یتیم از خود و بیتوجهی به اطعام مسکین به تکذیب دین میانجامد و این همان معنای حدیث است: «ما آمَنَ بِاللهِ وَ الیومِ الآخِرِ مَن باتَ شبعاناً وَ جاُرُه جائِع»«57». «یدُعُّ الیتِیمَ» چنان که میگویند به معنای دور ساختن و راندن و طرد یتیم است. منکرِ دین حق یتیم را نادیده میگیرد، بر اطعام مسکین تشویق نمیکند و زمینهای آماده نمیکند و کاری صورت نمیدهد. بنابراین، رعایت حال یتیم و مسکین از شروط دین است و از
89