دچار هستند و در ساختن جامعۀ خود مشارکت ندارند. این مسئله سبب محرومیتِ جامعه از توانمندی‌های این گروه و نرسیدن جامعه به سطح مطلوب می‌گردد.

(13)در این وضع، بیماری‌ها تنها گریبان فرزندان خانواده‌های فقیر را نخواهد گرفت، بلکه شامل همۀ شهروندان خواهد شد، همچنان که بیماری‌های اخلاقی و ذهنی ناشی از فقر همه را فراخواهد گرفت.

(14)افزون بر این، بیماری‌های روحی‌ای که در چنین وضعی شکل می‌گیرد و احساسات منفی‌ای که در چنین اجتماعاتِ بیگانه با عدالتی ظهور می‌کند، جامعه را در معرض تکان و انفجارهایی قرار می‌دهد که به جامعه رحم نخواهد کرد و تر و خشک را خواهد سوزاند، و ناخودآگاه بسیاری از ثروت‌های جامعه را بر باد خواهد داد. اگر یک بار دیگر آیه را بخوانیم: «وَ ما تُنفِقُوا مِن خَیرٍ یُوَفَّ إِلَیکُم وَ أَنتُم لا تُظلَمُونَ»، معنایی دیگر برای «یُوَفَّ إِلَیکُم» و «أَنتُم لا تُظلَمُونَ» می‌یابیم. معنای جدید بیرون از دایرۀ دلالتِ متعارف کلام نیست و با موضوعات دیگری از قرآن سازگار است. از جمله با آیۀ «وَ أَنفِقُوا فِی سَبِیلِ اللهِ وَ لا تُلقُوا بِأَیدِیکُم إِلَی التَّهلُکَـةِ.»«2» جملۀ دوم آیه نتیجۀ حتمی بخش اول آن است، و تأکید دارد که ترک انفاق سبب هلاکت همه است، زیرا که مشکلات اخلاقی و اجتماعی فراوانی در پی خواهد داشت.

(15)اگر مفهومی فراگیر برای انفاق در نظر بگیریم، انفاق شامل انفاقِ نفس هم می‌شود. چنان که قرار گرفتن آیه در سیاق آیات جهاد این مسئله را تأیید می‌کند، و این معنا اصل فراگیر اسلامی می‌شود.

(16)از آدمی خواسته شده که از مال و اندیشه و نیرو و امکانات و نیز جان خود را در راه خدا تقدیم کند. خدمت به خلق خدا یکی از راه‌های تقرب

17