کار و کارگر، نهادههای تولید
مفهوم دینی رسالتی دارد. قرآن این رسالت را «سجود» میخواند. یعنی دین اینگونه به هستی نگاه می كند: «أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يَسْجُدُ لَهُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَمَن فِي الْأَرْضِ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ وَالنُّجُومُ وَالْجِبَالُ وَالشَّجَرُ وَالدَّوَابُّ وَكَثِيرٌ مِّنَ النَّاسِ.»«136»
(270)هر موجودی در این عالم وظیفهای دارد. این تفسیر از هستی دینی است. هستی به كارخانۀ بزرگی میماند. هنگامی كه به كارخانهای میرویم و یا سوار بر اتومبیلی میشویم، میپرسیم: كار این عقربه چیست؟ این اعداد نشاندهندۀ چیست؟ این دستگاه برای چیست؟ كار این كلیدها چیست؟ این پدالها چه كار میكنند؟ بهطور طبیعی هر چیزی در اتومبیل كاری انجام میدهد. همه چیز، حتی پیچهای این میكروفون، كاری انجام میدهند. البته اشیاء، زینتی هم هستند، مثل رنگی كه به این میكروفون زدهاند.
(271)از نگاه انسانِ متدین كه هستی را زنده میبیند، یعنی معتقد است كه خالق هستی عاقل است، هر گوشهای از این هستی عهدهدار وظیفهای است. این جهان وظیفۀ خود را بهخوبی به انجام میرساند. قرآن این مسئله را به سجود تعبیر میكند، زیرا كه سجود منتهای تواضع و اطاعت است. خورشید وظیفهای دارد كه روشن است؛ میكروبها را از میان میبرد و به همه چیز در منظومۀ شمسی نور میتاباند. از دیگر كارهای خورشید تبخیر آب و تبدیل آن به باران و رشد درختان و انسان است. خورشید همۀ این كارها را بهخوبی صورت میدهد. قرآن از این وظایف به سجود تعبیر میكند. ماه و زمین نیز وظایفی دارند. درختان هوا را پاكیزه و دی اكسید كربن هوا را به اكسیژن تبدیل میكنند. حتی جسم انسان
154