مالکیت در اسلام - 3
اضافی، كه بنیان نظریۀ ماركس هستند، درست نیستند. نظریۀ ارزشِ اضافی مبتنی بر نظریۀ ارزش است. در جلسات نخستین مجلس اعلای شیعیان به تفصیل بدین مباحث پرداختیم و إن‌‌شاءالله مطالب را چاپ و تقدیم جوانان می‌كنیم.
(218)نظریۀ ارزش بدین‌‌معناست كه ارزش هر چیزی به اندازۀ كار متراكم در آن است، كه این مسئله درست نیست. قیمت هر چیزی به‌‌طور طبیعی دست‌خوش نیاز مردم به آن است، اما تلاشی كه در این كالا صرف می‌شود به طبیعت باز می‌گردد. مثلاً تو مقداری شن را از طبیعت می‌گیری و با آهنِ در كارخانه و تلاش انسانی، چه تلاش بدنی و چه فكری، كتری می‌سازی. یعنی با تلاش انسانی از طریق كار و اندیشه و از طریق صناعت و از طریق جمع‌آوری شن توانسته‌ای این كالا را بسازی. تلاش انسانی وجود دارد و كسی در این مسئله بحث و اشكالی ندارد. اما تلاش تو بدون طبیعت هیچ است. نمی‌توانی بگویی این كار است كه ارزش كالا را مشخص می‌كند. ارزش یك كالا برابر است با تلاش آدمی به علاوۀ طبیعت. طبیعت چیزهای بسیاری فراهم می‌كند.
(219)به عنوان مثال پنبۀ مصری و پنبۀ لبنانی را در نظر می‌گیریم. مصر و لبنان هر دو كشوری عربی هستند و یك نوع دانه در هر دو خاك كاشته می‌شود و یك نوع داشت هم برای هر دو رعایت می‌شود. اما پنبۀ مصری در جهان چند برابر قیمت دارد. چرا؟ چون الیاف پنبۀ مصری بلندتر و لطیف‌تر است. پنبۀ مصری را مانند حریر می‌توان بافت و به همین دلیل در جهان خواهان بسیاری دارد. آری، تلاش انسانی در هر دو برابر است. همۀ عوامل از جمله كارگر و تلاش فكری و كار و آبیاری و مبارزه با حشرات در هر دو برابر است. اما با این حال قیمت پنبۀ مصری بیشتر است، چون به
130