مالکیت در اسلام - 2
با توجه به مسئلۀ ارزشها و تملك و مالكیت و بهطور كلی همۀ اعمال، درمییابیم كه در اسلام میان تجارت و عبادت مرزی نیست. توضیحِ این مسئله وقت بسیار میخواهد. تجارت میتواند عبادت نیز باشد. كسی از امام صادق میپرسد: مولای من، گرفتار دنیا هستم. امام میگوید: «از دنیا چه میخواهی؟» پاسخ میدهد: «به تجارت میپردازم.» امام میپرسد: «برای چه؟»
پاسخ میدهد: «كسب و كاری دارم و با آن خود را از مردم شرور بینیاز میكنم و به خویشان احسان میكنم و با همسایگانم در ارتباط هستم.» امام میگوید: «این دنیا نیست، آخرت است.»«117»
(204)اگر كسی یك نهال بكارد، خداوند در بهشت ده برابرش را به او میدهد. كاشتن نهال عبادت است. تجارت عبادت است. تعلیم نیز عبادت است. بدتر از جنگ و كشتار چیزی نیست، زیرا كه جان انسانی گرفته میشود و این بدترین چیز ممكن است. اما اگر جنگ و كشتار برای صیانت امت باشد، یعنی كشتن یك نفر برای نجات 99 نفر دیگر، مشروع است و قرآن آن را جنگ در راه خدا مینامد و مقدسترین كار میداند.
(205)در اسلام پول و تجارت و اقتصاد به معنای نیازهای مادی وجود ندارد. بلكه همۀ آنها عبادت هستند و احكام و روشهایی را در بر میگیرند كه خواستههای آدمی را ارضا میكنند. این احكام و روشها همۀ نیازهای آدمی را از همه سو در بر میگیرد. از همین روست كه آدمی خود را محروم میكند تا دیگری را بهرهمند سازد. انسانی كه از خود میگیرد و به دیگری میدهد، به دیوانه میماند. چرا مسلمان و مؤمن به دیگری عطا میكند؟ زیرا وقتی از جرعهای آب و لذتی زودگذر چشم میپوشد، رضای خداوند
123