پیشانی‌اش‌ پینه‌بسته‌ است‌ و پاهایش‌ متورم‌ شده‌ است. امام‌ باقر (ع) می‌گوید: «وقتی‌ پدرم‌ را این‌‌گونه‌ دیدم‌ برایش‌ گریستم.» امام‌ سجاد وقتی‌ مرا دید كه‌ گریه‌ می‌كنم، گفت: «كتابی‌ را كه‌ در آن‌ عبادت‌ علی (ع)‌ آمده‌ است، به‌ من‌ بده.» كتاب‌ را به‌ او دادم‌ و اندكی‌ از آن‌ را خواند. سپس‌، از اندوه‌ آن‌ را رها كرد و گفت: «چه‌ كسی‌ می‌تواند در عبادت‌ به‌ حضرت‌ علی (ع) برسد؟»«112» امام‌ سجاد (ع) می‌خواست‌ در عبادت‌ به‌ مقام‌ علی‌ بن‌ ابی‌طالب‌ (ع)‌ برسد. خواسته‌ها و امیال‌ آدمی‌ نامتناهی‌ است، و اگر در كسی‌ چنین‌ نبود، او بیمار است. یعنی‌ اگر دیدی‌ به‌ آنچه‌ هستی، قانعی، بدان‌ كه‌ بیماری‌ و باید خودت‌ را درمان‌ كنی. درجا زدن‌ جایز نیست، باید پیشرفت‌ كنی. «وای‌ بر كسی‌ كه‌ دو روزش‌ مثل‌ هم‌ است»«113»، و در حدیثی‌ از پیامبر آمده‌ است‌ كه‌ اگر در لحظه‌ مرگ‌ نهالی‌ در دستت‌ بود، آن‌ را بكار، به‌ خانه‌ نرو و بخواب‌ و از فرزندانت‌ خداحافظی‌ كن‌ و مویه‌ سر بده. نهال‌ را بكار و آن‌گونه‌ كه‌ می‌خواهی‌ بمیر.«114» مهم‌ نیست‌ كه‌ در چاه‌ یا در راه‌ بمیری. مهم‌ این‌ است‌ كه‌ نهال‌ را بكاری، زیرا خواسته‌های‌ آدمی‌ پایان‌ ندارد. پس‌ خواسته‌ها و امیال‌ در سرشت‌ آدمی‌ است. خواسته‌های‌ آدمی‌ معنای‌ «نفخت‌ فیه‌ من‌ روحی» است.

(200)بُعد خاكی‌ و زمینی‌ آدمی‌ به‌ تعبیر امام‌ (ع) «حمأ مسنون»«115» یا «ماء عفنه» است. این‌ مسائل‌ برای‌ این‌ است‌ كه‌ آدمی‌ فریفته‌ و مغرور نشود.

(201)اگر خواسته‌ها و امیال‌ آدمی، همگی، برای‌ تملك‌ به‌ معنای‌ غربی‌

121