و از مالكیت‌ در مفهوم‌ اسلامی‌ آن.

(185)واقعیت‌ این‌ است‌ كه‌ مالكیت‌ در اسلام‌ اختیار تام‌ نیست، بلكه‌ اختیاری‌ همراه‌ با مسئولیت‌ است. آیا مالك‌ حق‌ دارد اسراف‌ یا تبذیر كند؟ من‌ بحثم‌ را با مسائل‌ روشن‌ آغاز كردم. ما مسلمانان‌ چشمان‌ خود را بر حقیقت‌ اسلام‌ می‌بندیم. مالك‌ هرگز اجازه‌ ندارد که اسراف‌ یا تبذیر كند. قرآن‌ به‌ صراحت‌ می‌گوید: «كُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلاَ تُسْرِفُواْ»«104»

(186)آیا مالك‌ اجازه‌ دارد حقوق‌ شرعی‌ خود را نپردازد؟ آیا مالك‌ می‌تواند اموال‌ خود را در دریا بریزد؟ آیا مالك‌ می‌تواند همۀ‌ اموال‌ خود را به‌ ارث‌ فرزند یا سگ‌ یا مؤ‌سسه‌اش‌ درآورد؟ فقط‌ در ثلث‌ آن‌ چنین‌ حقی‌ دارد.«105»

من‌ یك‌ خودكار دارم، می‌توانم‌ آن‌ را اینجا بگذارم‌ یا از اینجا بردارم‌ و یا حتی‌ آن‌ را بشكنم. آیا این‌ حق‌ را دارم‌ كه‌ آن‌ را بشكنم؟ حتماً‌ چنین‌ حقی‌ و اجازه‌ای‌ ندارم.

(187)این‌ چشم‌انداز بحث‌ ماست. مالكیت‌ در اسلام‌ به‌ معنای‌ اختیار تام‌ و كامل‌ وجود ندارد. من‌ نمی‌توانم‌ هرگونه‌ كه‌ بخواهم‌ و بی‌هیچ‌ مسئولیتی‌ در اموالم‌ تصرف‌ كنم. اما مالكیت‌ درغرب‌ هیچ‌ محدودیتی‌ ندارد،«106» یعنی‌ اگر بخواهم‌ می‌توانم‌ مالی‌ را احتكار كنم. این‌ مداد یا گندم‌ یا برنج‌ امروز ارزان‌ است‌ و هرگاه‌ كه‌ گران‌ شد، من‌ آن‌ را با قیمت‌ دلخواهم‌ می‌فروشم. در حالی‌ كه‌ احتكار در اسلام‌ حرام‌ است.

(188)خواهش‌ می‌كنم‌ به‌ این‌ نكته‌ خوب‌ توجه‌ كنید. این‌ سخن‌ اندكی‌ دشوار است، اما پس‌ از آن‌ مسائل‌ روشن‌ می‌شود. اگر ما نیك‌ بنگریم،

115