سهم کار و سرمایه و ابزار تولید در اسلام
و در نتیجه مكاتب اقتصادی برای عوامل تولید این امتیازات را قائل شدند:
(148)اسلام برای كار 3 امتیاز، سرمایه 1 امتیاز و برای ابزار تولید 1 امتیاز.
كمونیسم برای كار 2 امتیاز، سرمایه 1 امتیاز و برای ابزار تولید 1 امتیاز.
كاپیتالیسم برای كار 1 امتیاز، سرمایه 2 امتیاز و برای ابزار تولید 1 امتیاز.
چند نتیجۀ جالب و سودمند
(149)1.بزرگ‌ترین مدافع حقوق كارگر مكتب اقتصادی اسلام است.
2. امتیازاتی كه كمونیسم به كارگر می‌دهد، از امتیازات اسلامی او كمتر است.
3. كارگر در رژیم سرمایه‌داری از ابزار تولید محسوب می‌شود.
علل این امتیازات و درجه‌بندی‌ها
(150)در مباحث گذشته یادآور شدیم كه در تولید كالا، خلق و ایجادی صورت نمی‌گیرد، بلكه مواد خام از طبیعت گرفته می‌شود و با كار فایدۀ جدید و وصف تازه‌ای در او ایجاد می‌شود و به صورت یك ثروت اقتصادی درمی‌آید. بنابراین، هر چیزِ با ارزش و قابل استفاده‌ای از تركیب طبیعت و كار به وجود آمده است، خواه این كالا به خودی خود مصرف شود یا در راه تولید یك ثروت دیگر به كار افتد و صورت سرمایه یا ابزار تولید پیدا كند. با این مقدمه روشن می‌شود كه سرمایه و ابزار تولید هر یك عبارت‌اند از كار به‌‌علاوۀ طبیعت. نتیجه‌ای كه از این معادله به دست می‌آید، علت تفوق و اهمیت كار را بر سرمایه و ابزار تولید در یك تولید نشان می‌دهد، زیرا طبیعت هرچند در ملكیت ایجادكنندۀ كار درآمده و تمام سرمایه یا ابزار تولید متعلق به تولیدكنندۀ آن‌هاست، ولی نباید فراموش كرد كه مواد
96