مبادله‌ می‌كند و یك‌ تن‌ و یكصد كیلو از گندم‌ خود را با یك‌ تن‌ گندم‌ دیگر مبادله‌ می‌كند. این‌ نوع‌ ربا در اینجا مورد بحث‌ نیست.

(107)ربا در قرض‌ كه‌ مورد بحث‌ و گفت‌وگوی‌ ماست، سودی‌ است‌ كه‌ به‌ موجب‌ قرارداد«53» از قرض‌ دادن‌ عائد می‌شود. بدهكار متعهد شده‌ است‌ در موقع‌ پرداخت‌ دین، علاوه‌ بر اصل‌ وام، مبلغی‌ پول‌ یا جنس‌ و یا خدمت«54»‌ به‌ طلبكار بپردازد.

ب. به‌ چه‌ دلیل‌ ربا حرام‌ است؟

(108)حرمت‌ شدید ربا و باطل‌ بودن‌ معاملات‌ ربوی‌ به‌ هر شكل‌ و هر قدر و برای‌ هر منظور، تولیدی‌ یا غیرتولیدی، یكی‌ از بدیهی‌ترین‌ احكام‌ در فقه‌ اسلام‌ است‌ و گذشته‌ از اتفاق‌ فقهای‌ اسلام، دلیل‌های‌ زیر و ده‌ها دلیل‌ دیگر بر آن‌ گواه‌ است:

(109)1.«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَذَرُواْ مَا بَقِيَ مِنَ الرِّبَا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ

فَإِن لَّمْ تَفْعَلُواْ فَأْذَنُواْ بِحَرْبٍ مِّنَ اللّهِ وَرَسُولِهِ وَإِن تُبْتُمْ فَلَكُمْ رُؤُوسُ أَمْوَالِكُمْ لاَ تَظْلِمُونَ وَلاَ تُظْلَمُونَ.»«55»

(110)2.«‌الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبَا لاَ يَقُومُونَ إِلاَّ كَمَا يَقُومُ الَّذِي يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطَانُ مِنَ الْمَسِّ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُواْ إِنَّمَا الْبَيْعُ مِثْلُ الرِّبَا وَأَحَلَّ اللّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا فَمَن جَاءهُ مَوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّهِ فَانتَهَىَ فَلَهُ مَا سَلَفَ وَأَمْرُهُ إِلَى اللّهِ وَمَنْ عَادَ

81