اصول و روش اسلام در توزیع ثروت
(104)در قسمت اول این مباحث یادآور شدیم كه علم اقتصاد علمی است كاملاً جوان و اصول این علم به تازگی مدون شده و به صورت مباحث علمی درآمده است. از اینرو، وقتی از روش اسلام در توزیع ثروت و یا از هر اصل اقتصادی اسلامی بحث میكنیم، مقصود همان نظریهای است كه از مطالعۀ قوانین الهی اسلام و احكام فقهی در ابواب معاملات استخراج میشود.«51» بنابراین، در این بحث (تقسیم ثروت تولیدشده میان عوامل تولید) ما نخست قوانین و احكامی را كه اصول این نظریه محسوب میشود، مطالعه میكنیم و سپس، به توضیح و تبیین روش اسلام میپردازیم.
(105)اصل اول: ربا حرام است.
الف. ربا چیست؟
(106)ربا در فقه اسلامی دارای دو معنی است: ربا در بیع و ربا در قرض. هرگاه دو جنس مورد معامله كه معمولاً با كیل و وزن مبادله میشود،«52» یكی از دو طرف بر طرف دیگر اضافه باشد، آن معامله ربوی و باطل است. مثلاً كشاورز گندمی را كه دارد و برای بذر مناسب نمیداند با گندم دیگری
80