افزایش ثروت
آیا ثروت رو به زیادی میرود؟
(30)در پاسخ سؤال اول در فصل نخست، دانستیم كه كار«32» را نمیتوان تنها عامل تعیینكنندۀ ارزش دانست. ولی باید توجه داشت كه در بیشتر موارد كار با طبیعت ایجاد ثروت و موضوع ارزشدار را تولید میكند. بنابراین، میتوان گفت كه تنها عامل انسانی برای تولید كار است و این دو خاصیت كار را نباید با یكدیگر اشتباه كرد: «كار تنها عامل انسانی تولید ثروت و مادۀ ارزشدار است.» و «همین كار در تعیین ارزش هیچ نقشی را به عهده ندارد.»
(31)خداوند متعال خوان طبیعت را با میلیونها مواد گوناگون و هزاران نیروی پنهان و آشكار گسترده است و با عنایت فكر و نیروی كار، بشر را به استفاده از منبع بیكران ثروت فراخوانده است. بشر هم در طول قرون و اعصار بهتدریج از این سفرۀ گسترده استفاده و امرار معاش كرده و سطحِ زندگیِ خویش را بالا برده است، تا جایی كه امروزه كیفیت زندگی مادی بشر از لحاظ خوراك، پوشاك و دیگر وسایل هیچ شباهتی با گذشته ندارد و این تكامل از بدو پیدایش عظیم انقلاب صنعتی در اروپا با سرعت خارقالعادهای مشاهده میشود.
(32)با آنچه گفته شد و مخصوصاً مطالعۀ آمارهایی كه از طرف سازمان ملل دربارۀ ترقی سطح زندگی افراد بشر و توسعۀ صنایع و معادن و ازدیاد محصولات غذایی و تكامل وسایل زندگی منتشر شده است، بهخوبی و با كمال وضوح جواب سؤال مورد بحث ما معلوم میشود: «ثروت بشر رو به زیادی میرود.»
50