مقدمه
تولیدی بیشتر در آینده خواهد بود. بنابراین عامل رشد اقتصادی در این مكتب تراكم یا انباشت سرمایه است.
شرط لازم برای سرمایهگذاری، وجود ذخایر پسانداز است. آن دسته از مصرفكنندگان كه میتوانند پسانداز كنند و آن را در اختیار سرمایهگذاران قرار دهند، صاحبان سرمایههای مادیاند، نه كارگران. زیرا، گروه اخیر، طبق نظر كلاسیكها، دستمزدی دارند كه فقط كفایت حداقل معیشت ایشان را خواهد كرد. اگر وضع كارگران بهبود یابد، به علت بهتر شدن وضع معیشتی و رفاهی ایشان مرگ و میر كم و جمعیت زیاد میشود. این افزایش كه عرضۀ نیروی كار را بالا میبرد، مجدداً باعث پایین آمدن میزان دستمزد میگردد. در وضعیت اخیر، كارگران قادر به تأمین نیازهای اساسی خود نیستند و به فقر و تنگدستی دچار میشوند. این پدیده تكرار میشود تا دستمزدی كه بازار تعیین میكند، فقط برای تأمین حداقل معیشت كارگران كافی باشد. بنابراین، تنها گروهی از مصرفكنندگان كه میتوانند پسانداز و جریان سرمایهگذاری را تقویت كنند و موجب انباشت سرمایه در اقتصاد شوند، سرمایهداراناند.
ریكاردو،«2» هیچ مشاركتی در فرایند رشد و توسعۀ اقتصادی برای زمینداران، قائل نیست. اجارهای كه بابت زمینهای محدود كشاورزی نصیب ایشان میشود، به علت گران شدن قیمت غذا و محصولات كشاورزی است، نه به سبب فعالیت ایشان در احیای زمین یا افزایش بهرهوری آن. به زعم ریكاردو عرضۀ زمینهای كشاورزی و حاصلخیزی
20