مقدمه
اقتصاد در مكتب اسلام اختصاص داشت. چند گاهی كه از انتشار مجلۀ مكتب اسلام گذشت، مجلۀ مكتب تشیع نیز بیرون آمد. در این مجله، كه برای محتوای آن از اصحاب فكر حوزۀ علمیۀ قم تقاضای مشاركت شده بود، امام موسی باز به اقتصاد اسلامی و شیوۀ رفع اختلاف طبقاتی از دیدگاه اسلامی پرداخت. در سال‌های نخست هجرت به لبنان آموزش‌های دینی واحیای سنت‌های مذهبی مدنظر و اهتمام قرار می‌گیرد. ولی به مجرد اینكه امكاناتی فراهم می‌شود، رهبر شیعیان لبنان مدرسۀ فنی و حرفه‌ای جبل عامل را تأسیس می‌كند، تا جوانان شیعه ضمن آموزش دینی، حرفه‌های مهندسی، كشاورزی، هنری و فنون مختلف را بیاموزند. سال‌ها بعد، كه امام موسی مجلس اعلای شیعیان را در لبنان تأسیس كرد، خود نیز به مباحث اقتصاد اسلامی در آنجا پرداخت.
دیدگاه‌های امام موسی صدر
تحولاتی كه در ایران رخ داد و خطرهایی كه برای حوزۀ علمیۀ قم پیش آمد، هر صاحب‌نظری را در حوزه به چاره‌اندیشی وامی‌داشت. در زمینه‌های حقوقی و فلسفی، حوزۀ علمیه پیوسته پیشگام و صاحب موضع بود و صاحب‌نظرانِ چندی به تحلیل مسائل مربوطه می‌پرداختند. در سیاست نیز حكما با عرضۀ حكمت عملی و سیاست مُدُن اندیشه‌هایی را مطرح كرده بودند. آنچه تدوین و تبیینش بسیار مورد نیاز بود، به‌ویژه پس از انتشار افكار اشتراكی، مواضع اقتصادی اسلام بود. بی‌سبب نیست كه امام صدر به شركت در دانشگاه و تحصیل در رشتۀ اقتصاد مصمم شد. این قراین نشان می‌دهد كه وی دین اسلام را آیین زندگی برای بشر می‌داند، كه قادر است پیوسته انسان را راهنمایی و مشكلاتش را حل كند و او را به طریق صواب پیش براند. اسلام از نظر او، رابطۀ انسان و
17