جلوه‌هایی از تمدن ما
از زمینه‌ها، سعادت انسان را تأمین كرده است؟ تمدن جدید پیش روی ماست. آیا با پیشرفت تمدن غرب، انسانیت هم به پیش رفته است؟ آیا انسانیت هم با رشد این تمدن جدید رشد كرده یا به عكس پژمرده شده است؟ به همین منظور، نگاهی گذرا به سایر دستاوردهای تمدن جدید، غیر از علم و فناوری و سازمان‌دهی، می‌اندازیم تا ببینیم آنان چگونه‌اند. پس از اینكه تمدن را به مثابۀ مجموعه‌ای تفكیك‌ناپذیر معرفی كردیم، باید آن را به مثابۀ یك مجموعه بپذیریم یا رد كنیم. حال ببینیم معنای علم و فناوری و سازمان‌دهی و عناصر دیگر چیست؟ باید آنان را بررسی كنیم تا به نتیجه برسیم.
(101)هدف محدود است. ماده نیز در عالم محدود است، ولی جاه‌طلبی انسان نامحدود است. این مطلب نیاز به دلیل ندارد. هدف محدود است و تقاضا نامحدود. نتیجه چیست؟ طبیعی است كه برتری‌جویی و كشمكش در جوامع به وجود می‌آید. به این دلیل كه مقصود بهره‌مندی از بیشترین حجم از ماده و رسیدن به بالاترین حد رشد است. این ستیزگاه به صلح موقت میان افراد یك طبقه یا ملت، در جهت بهره‌كشی از دیگر گروه‌ها و طبقات می‌انجامد.
این‌چنین است كه می‌بینیم تاریخِ تمدنِ جدید، در تلاش دائمِ نظری و عملی برای بهره‌كشی و دستیابی به بازارهای جدید و استعمار و جنگ‌های منطقه‌ای و قاره‌ای و نژادی، خلاصه می‌شود. آمادگی برای جنگ و مسابقۀ تسلیحاتی، مقتضای تحمیل اراده و ظلم و خون‌ریزی است. با پایان یافتن جنگ، نوبتِ مرهم نهادن بر زخم‌ها و گذراندن دوران نقاهت و استراحت می‌رسد و بعد تقسیم مناطق تحت نفوذ و، سرانجام، آماده شدن برای جنگی دیگر.
(102)از زمانی كه تمدن جدید به وجود آمده، تاریخ هر 20 یا 25 یا 30
77