دین در جهان امروز
مسجد و كلیسا نیست. در بخششِ دینی هم مقصود ما تنها نماز و روزه نیست. منظور ما هر آن چیزی است كه برآمده از تمدنِ انسان و نقشِ انسان در زندگی باشد و هر چیز كه از نتیجۀ فعالیت انسان در مدت زندگی‌اش باشد. این اعمال هرگاه به نیت صحیح صورت گیرد، آن را عبادت و سازندگی و عملِ مقبولِ درگاه خداوند می‌نامیم. بنابراین، زمین را درست و كامل می‌سازیم، ولی به فرمان آسمان: «و ابتَغِ فیما آتاکَ اللهُ الدّ‌ارَ الاخِرَةَ»«10»
(51)در تفكر دینی، اگر كار روزانه به نیت حسنه انجام گیرد، عبادت محسوب می‌شود. پس اگر ما می‌گوییم دین نیروهای انسان را بسیج می‌كند تا انسان قادر به سازندگی باشد، منظور ما سازندگیِ متمدتانه و پیشرفته است، مثلِ هر سازندگی دیگر، و آن‌گاه هماهنگ كردنِ اعمال و حركاتِ افراد و گروه‌ها و موجودات.
بنابراین، انسان هرچه صعود و پیشرفت كند، با دیگران بیشتر هماهنگ می‌شود و هرچه تنزل یابد، از دیگران دورتر می‌شود. گرامی‌ترین و بلندمرتبه‌ترین اهداف آن است كه انسان‌ها را گرد هم می‌آورد. ازهمین‌رو، قرآن كریم می‌فرماید: «لَو أنفَقتَ ما فِی الأرضِ جَمیعاً ما ألَّفتَ بَینَ قُلوبِهِم و لكِنَّ اللّهَ ألَّفَ بَینَهُم»«11»
پس آن هدف که می‌تواند همۀ اهداف و منافع تمام مردم و گروه‌ها را در بر گیرد، هدفی است كه از دیگر اهداف برتر است.
(52)بررسی گذرایی است تا وارد اصلِ موضوع شویم: ایمان به عدالتِ خداوند و اینكه او حق و كمال است. این ایمان بر شناختِ انسان از نفْسِ خود و شناختِ انسان از انسان و برداشت او از تاریخ و هستی و هر آنچه
45