ایمانِِِ بدون التزام به خدمتِ انسان ایمان نیست.

(10)باید همۀ نیروهاى انسان و نیروى همۀ انسان‌ها را حفظ كرد و توسعه داد. از این روست كه اصل كمال طلبى، از اولین رسالت‌ها تا پیام اخیر پاپ، مورد تأكید بوده است: «پیشرفت و ترقی اصیل باید كامل باشد، یعنى همۀ انسان‌‌ها و همۀ خصلت‌های انسانی را به کمال برساند و اصلاح کند.» به همین جهت است كه مى بینیم، ادیان سرقت را حرام دانسته اند، زیرا سرقت غصب کردن نیروهای انسان و دستاوردهای این نیروهاست. این سرقت امروز به صورت استثمار و احتكار درآمده است و در پوشش پیشرفت صنعتى یا تأمین نیازهاى ساختگى و از طریق ابزارهای تولید بر انسان تحمیل می‌شود تا او اشتهای کاذبی احساس کند و بیشتر مصرف کند. امروزه، نیازها برخاسته از ذات انسان‌ها نیست، بلكه، به یارى تبلیغاتِ وابسته به ابزارها و قدرت‌های تولیدى خلق شده اند. و این‌گونه است که هر روز نیازی نو بر انسان تحمیل می‌شود و نیرو و توان او را به خود مشغول می‌کند. این نیازهای ساختگی مانع از آن می‌شود که انسان این توانایی‌ها را در راهی که خود می‌خواهد صرف کند. و این‌گونه مى بینیم نیروهاى مختلفى كه مانع توانایی‌های انسان اند و آن‌ها را نابود یا پراكنده مى گردانند، تحولى عمیق یافته اند. با این حال، اساس و بنیاد این نیروهاى ویرانگر ثابت باقى مانده ، هرچند كه شکل‌ها تغییر كرده و تحولاتْ فزونى یافته است.

(11)مثلاً دین با دروغ و دورویى و نیز غرور و تكبر درافتاده است، و چون به صورت بنیادین به این خصلت‌ها مى نگریم، میزان تأثیر منفى آن‌ها را بر توانایی‌های فرد و جامعه درک می‌کنیم. دروغ حقایق و نیروهای آمادۀ تبادل میان انسان‌ها را دروغین می‌گرداند، نیروهایی که رشد انسان منوط به بخشش آن‌ها و پذیرش نیروهای دیگران است. دروغ این نیروها را

18