دعوت مسئولان متعهد، حاضر شده ام. اینك خود را در میانۀ راه در كنار شما مى یابم: هم اندرزگو و هم اندرزپذیر؛ با زبان خود سخن مى گویم و با قلب خود مى شنوم. تاریخ گواه ماست. بدان گوش فرامى دهیم. و تاریخ شنواى ما نیز هست. تاریخ گواه لبنان است: شهرِ دیدار، شهرِ انسان، وطنِ رنج دیدگان و پناهگاه ترسیدگان. در این احوال و در این افق بلند، مى توانیم شنواى پیام‌های اصیلِ آسمان باشیم، زیرا ما به سرچشمه ها نزدیك شده ایم.

(7)این حضرت مسیح است كه فریاد مى زند: «هرگز هرگز! محبت خدا با دوست نداشتن انسان جمع نمى شود.» و صداى او در جان‌ها مى پیچد و ندایى دیگر از پیامبر رحمت اوج مى گیرد كه: «به من ایمان نیاورده است كسى كه سیر به بستر خواب رود، اما همسایه اش گرسنه باشد.»«2» و هر دو صدا در بستر زمان هم آوا بوده اند، تا آنكه پژواك آن‌ها بر زبان پاپ بزرگ ظاهر مى شود كه به مناسبت روزه مى گوید: «مسیح و انسانِ فقیر شخصى واحدند.» و در نامۀ معروفش به نام «پیشرفت ملل» براى كرامت انسان خشمگین مى شود و مانند مسیح در معبد مى گوید: «این تجربۀ سترگى است كه با خشونت، اهانت‌هایی كه در حق كرامت انسانى روا داشته مى شود، پایان پذیرد» و باز مى گوید: «نظام‌های ستمگر منحط‌ترین نظام‌ها از نظر ارزش‌های انسانى اند، كه با سوء‌استفاده از جایگاه حكومت و پایمال كردن حقوق كارگران و شكستن پیمان‌ها پا گرفته اند.»

آیا این نداى پاك، با آنچه دربارۀ هدف در متون اسلامى آمده است، تفاوت دارد؟ «من ـ یعنى خدا ـ نزد شكسته دلان هستم؛ آنگاه كه مریضى را عیادت، فقیرى را یارى و حاجتِ نیازمندى را روا مى كنى، من نزد

16