اسلام و فرهنگ قرن بیستم
(195)در آغاز سال گذشته، بنیاد هم‌اندیشی لبنان (الندوة اللبنانیة) از مـن خواست در این مركز تحت عنوان «اسلام و فرهنگ قرن بیستم» سخنرانی كنم. من نیز این دعوت را اجابت كردم. چراکه دریافتم موضوع پیشنهادی خود نشانۀ كارآییِ اسلام در این قرن و برهانی بر جاودانگی این آیین شریف است.
بنیاد هم‌اندیشی لبنان، از مهم‌ترین تریبون‌های خاور عربی است كه بزرگان اندیشه و هنر و سیاست در جهان بر فراز آن سخن می‌گویند. پرچم‌داران عالم و حقیقت‌پژوهان با حضور در این جلسات، یا با شنیدن خلاصه‌ای از سخنرانی‌های این مركز، كه از رادیو لبنان پخش می‌شود، یا با خواندن آن‌ها در مجلۀ الندوة و دیگر مجلات و روزنامه‌ها، از محتوای آن‌ها مطلع می‌گردند.
از این رو، كسی كه در این مركز سخن می‌گوید، فراروی خویش گوش‌هایی شنوا و دل‌هایی گشاده و ذهن‌هایی نقاد می‌یابد و خود را در میان طبقه‌ای از رهبران فكری و علمی می‌بیند.
(196)بنده این سخنرانی را ایراد كردم. شاید خوانندۀ گرامی نتواند به درستی عمق حیرت شنوندگان این مطلب را در ذهن خود به تصویر كشد. چراكه ایشان، حتی مسلمانان آن‌ها، چیزهایی از گذشته و امروز اسلام شنیدند كه از معجزه برتر است. آنان دریافتند كه خدمات اسلام به جهان قدیم و جدید از خدمات دیگر مکاتب افزون است. این واقعاً معجزۀ اسلام است كه پس از گذشت چهارده قرن همچنان قدرتی دارد كه می‌تواند فرهنگ و تمدنی جدید، كامل و دارای اركان و اصول اجتماعی و اقتصادی محكم بیافریند. خلق چنین نهضت فرهنگیِ فراگیری كه در این سخنرانی تصویری كوچك از آن را می‌بینیم، به نوبۀ خود معجزه‌ای است كه باید به فهرست معجزات اسلام افزوده شود.
102