اسلام و کرامت انسان
همدیگر جمع می‌شود و زمینۀ مساعد برای تعاون و تكافل اجتماعی در اشكال و الوان گوناگون به‌‌وجود می‌آید.
(187)از جمله آموزش‌هـای اسلامی كـه بـر اساس حرمت و كرامت انسان بنا شده، عبارت است از اصل قداست بخشیدن به كل نیازمندی‌های انسان. اسلام به جمیع این نیازمندی‌ها اذعان كرده و آن‌ها را در شمار نعمت‌های الهی قرار داده و احكام خود را برای هدایت و برآوردن این رغبات و تمایلات وضع كرده است. نیز اذعان دارد كه كوشش برای پاسخ‌گویی به تمایلات، به صورت مشروع، عبادت است. تجارت و كشاورزی و كارهای عمرانی و ساختمانی عبادت است. تلاش و کوشش برای طلب روزیِ حلال جهاد است. درست انجام دادن کارها عبادت است. ازدواج هم عبادت است. نبیِ گرامیِ اسلام كسی را كه از ازدواج سرپیچی كند، از خود نمی‌داند.
(188)رسول اکـرم(ص) در وصایای خویش بـه صحابیِ بزرگوار خود، ابوذر غفاری، قاعده‌ای را مطرح كرده است كه بر اساس آن مسلمان می‌تواند همیشه در حالِ عبادت و پرستش خداوند باشد، حتی در حال خواب یا به هنگام خوردنِ غذا.«93» اسلام هیچ‌گاه مسلمان را به سركوب كردن نیازها تشویق نكرده است. در حدیث شریف آمده است که دعای كسانی كه فقط به نماز و نیایش اکتفا می‌کنند و تلاش برای تحصیل روزی را رها كرده‌اند، مستجاب نمی‌شود و اشخاصی را كه به این نمازگزاران انفاق می‌كنند و روزی می‌رسانند، برتر و والاتر شمرده است.
اسلام و جامعه
(189)در شمار این قبیل آموزش‌ها و تعالیم كوشش‌های گسترده‌ای برای
97