اسلام‌ و عمل‌ انسان‌

(172)اسلام‌ عمل را، در چارچوب‌ آثار و نتایج‌ گوناگون آن، حافظ‌ عقیده‌ می‌شناسد، در عین اینکه ابتدائاً آن را از نتایج‌ عقیده‌ می‌داند و بدین‌وسیله‌ بر توجه بالغ‌ خود به‌ آن‌ تأكید می‌كند: «ثُمَّ كَانَ عَاقِبَةَ الَّذِینَ أَسَاؤُوا السُّوأَى أَن كَذَّبُوا بِآیَاتِ اللَّهِ وَكَانُوا بِهَا یَسْتَهْزِئُون.»«83»

‌بنابراین، مسئولیت‌ انسان در قبالِ «عمل»، چه‌ كوچك‌ باشد چه‌ بزرگ، جایگاه‌ عظیم‌ «كار» انسان‌ را تبیین‌ می‌كند و آثار آن‌ را، حتی‌ اگر كاری‌ كوچك‌ باشد، در گسترۀ‌ عالم‌ ثابت‌ می‌کند، چه‌ انسان‌ از تأثیر گستردۀ‌ آن‌ بر جهان‌ آگاه‌ باشد، چه‌ بی‌خبر: «فَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیْرًا یَرَهُ. وَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ.»‌«84» نیز در سورۀ‌ یونس آیۀ ‌61 چنین‌ آمده‌ است: «وَمَا تَكُونُ فِی شَأْنٍ وَمَا تَتْلُو مِنْهُ مِن قُرْآنٍ وَلاَ تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلاَّ كُنَّا عَلَیْكُمْ شُهُودًا إِذْ تُفِیضُونَ فِیهِ وَمَا یَعْزُبُ عَن رَّبِّكَ مِن مِّثْقَالِ ذَرَّةٍ فِی الأَرْضِ وَلاَ فِی السَّمَاء وَلاَ أَصْغَرَ مِن ذَلِكَ وَلا أَكْبَرَ إِلاَّ فِی كِتَابٍ مُّبِینٍ.»‌«85»

(173)چنین‌ مسئولیتی‌ همان‌ ضمانت‌ عظیم‌ برای‌ صیانت‌ و محـافظت‌ از عمل‌ انسان‌ است‌ تا در راه‌ باطل‌ به‌ هدر نرود و از خط‌ درست‌ و مفید منحرف‌ نگردد. در آیات‌ قرآنی‌ و سیرۀ‌ نبوی‌(ص)، از حلال‌ و حرام‌ به‌ طیبات‌ و خبائث‌ تعبیر می‌شود. این صیانت و كوشش، تنها برای‌ تكریم‌ و گرامیداشت‌ مقام‌ انسان‌ و تطهیر وی‌ از ناپاكی‌ها و دوری‌ او از انحطاط‌ است.

90