اسلام و کرامت انسان
(138)مفهوم خلیفه، با وضوح هرچه تمام‌تر، استقلال بشر و آزادی او را در دخل و تصرف بر روی زمین آشكار می‌سازد. راه‌های ترسیم‌شده برای او و خطوط معرفی‌شده برای هدایت و رشد وی، درواقع، اندرزها و رهنمودهایی است كه خداوند متعال برای جانشین خود بر روی زمین مقرر داشته است.
(139)تعلیم اسمـا بـه آدم، آن هم اسمای مـرجعِ ضمیرِ «هُم» (ویژۀ ذوی‌العقول)، تأكیدی ویژه است. پروردگار، پس از اینكه فرشتگان به عجز خویش اعتراف كردند، تأكید می‌فرماید كه ذات مقدسش پنهانی‌های آسمان‌ها و زمین را می‌داند. چنین تعلیم و تأكیدی امكانات و توان عظیم انسان را منعكس می‌كند و به او این امکان را می‌دهد که تمامی موجودات و نیروها و انرژی‌هایی را بشناسد كه در دایرۀ خلافت و تحت تصرف وی در حیات هدفمندش قرار دارند.
(140)سجود ملائكه نیز كه موجودات عالی و نخبۀ جهان‌اند، تأكیدی است صریح بر خضوع و كرنش همۀ موجودات در برابر انسان، و فرمان‌برداریِ آن‌ها از وی. این معنی را با وضوح بیشتر، به‌‌زودی، بیان خواهیم كرد.
پس، استقلال در تصرف و قدرت بهره‌مندی از امكانات گسترده و كرنشِ موجودات در مقابل انسان، صفاتِ سه‌گانه‌ای است كه آن‌ها را از آیاتِ فوق، و در قالب عباراتی با عالی‌ترین درجۀ تكریم و احترام درمی‌یابیم.
انسان و آزادی در تصرف
(141)به باورِ من، ملائكه از ابتدا استقلال بشر را در عمل و تصرف بر روی زمین درك می‌كردند و می‌دانستند كه چنین استقلال كامل و همه‌جانبه‌ای تحقق‌پذیر نخواهد بود، مگر آنکه انسان تواناییِ شناخت شر و زشتی‌ها،
74