اسلام
(67)2. برحسب نظر اسلام، دین عبارت است از شریعتی كه آفرینندۀ جهان و انسان یعنی خدای سبحان آن را وضع كرده است. پس او، خدای تعالی، از این رو كه آفرینندۀ جهان است، تمامی ابعاد وجود عالم، ظواهر و بواطن آن را می‌داند. نیز از این حیث كه خالق انسان است، جمیع ابعاد وجود انسان، نیازها و تمایلات او، در علمِ خداوند هست. پروردگار، بر اساس این علم، قوانینی را در مسیر بهره‌وری از جهان و داشتن حیاتی طیب و پاكیزه و كامل وضع فرموده است. درست مثل اینكه كارخانه‌های ماشین‌سازی برای حفظ خودروها و استفادۀ كامل از آن‌ها قوانین و مقررات و ضوابطی وضع کرده‌اند، زیرا سازندۀ ماشین‌ها به چگونگی ساختمان آن‌ها، مشخصات و ویژگی‌های آن‌ها، و بالأخره راه‌های استفادۀ كامل از آن‌ها آگاه است.
(68)3. گفتیم كه خداوند آفرینندۀ هستی است و آن را می‌شناسـد و خالق انسان است و آن را می‌شناسد. برای انسان، بر این اساس، قوانین و رهنمودهایی وضع كرده است تا انسان بتواند در این جهان به زندگی پاكیزه و كامل دست یازد.
(69)بنابر نظر اسلام، شریعت و مقررات مزبور به وسیلۀ كلماتی كـه از ذات مقدس احدیت صادر گشته، یعنی همان آیات قرآنی، بیان شده است، زیرا ایمان اسلامی قایل به این است كه قرآن كریم با عین همین الفاظ نازل شده و این نیز در اعتقاد اسلامی معروف است كه كلام خداوند از هر جهت با كلام بشر متفاوت است.
(70)فهم كلام بشر محـدود به حـدود معرفت و كمالات گوینـده است و تجاوز از این حد امكان ندارد. به هر نسبت كه سطح معرفت و آگاهی گوینده بالا رود، به همان نسبت امكان تفسیر و توجیه كلام وی و تعمق در آن بیشتر می‌شود و بالا می‌رود و به همین سبب است كه قضات و وكلا به درجاتی
43