اسلام
قرار داده شده است؛ به مجموعۀ انسان‌ها و جامعه تخصیص داده شده تا بر این نگرشِ تربیتی تأ‌كید شود.
(15)هنر اسلامی تحت تأ‌ثیر این خصلت، ویژگی انحنـا بـه خود گرفت و این خطوط، علی‌رغم انواع و گوناگونی‌شان، یك خط عربی واحد پدید آورد. خلاصه و جان كلام اینكه ویژگی اسلام عبارت است از وحدت در ایمان و تشریع (قانون‌گذاری) و هنر و تفسیر. اینك به شرح پاره‌ای از مسائل، به‌ویژه آنچه در عبارات استاد ماسیه آمده است، می‌پردازیم، تا اصالت و جوهرۀ اسلام را با وضوحی هرچه بیشتر درک کنیم.
اللّه
(16)خدای متعال آن ذات مقدسِ واحد و احدی است كه همانند نـدارد و اسمای حسنی و مثل اعلی و همۀ صفات كمال تنها از آنِ اوست. او، بالاتر و برتر از هر نقصی و نیازی، غنی بالذات است. نه می‌زاید و نه زاده شده است: «لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ» از انتساب خاص به هرچیز و پدیده و یا به هر فردی مبر‌است. همۀ جهان و همۀ پدیده‌های عالم و تمامی افراد بشر که در پیشگاه ربوبی‌اش قرار دارند، یکسان‌اند. آفریننده است و آفرینندگی او همیشگی است. بدون اراده و تصرف او وجود و پیدایش موجودات و بقای آن‌ها امكان‌پذیر نیست. او عالِم به پنهان و آشكار جهان است و به اندازۀ ذره‌ای از دید وی پنهان نمی‌ماند.
(17)این كمال مطلق كه در تفسیر كلمۀ اللّه متجـلی است و جوانب گوناگون و زمینه‌های عدیدۀ تربیتی كه در ذات مقدس آفریننده انعكاس دارد، پژوهشگر را از نگاه تجریدی و داشتن احساس درونیِ صرف و تشریفات مذهبی محض دور نگاه می‌دارد. تعمق در تجرد ذات حق، و دوری گزیدن از تشبیه و همانندی برای حضرتش، و برتری و تعالی آن
24