اسلام
(10)در آیات بسیاری می‌بینیم كه قــرآن به نقل عقاید و احكــام و قصه‌های تربیتی ادیان آسمانی پیشین می‌پردازد و به آن‌ها استناد می‌کند. اگر چنین منطقی را مدِنظر قرار دهیم دیگر هیچ‌گونه شگفتی یا مانعی در تشابه عقاید و احكام و مبانیِ اخلاقی اسلام با دیگر ادیان نمی‌بینیم. اما، با وجود این، معتقدیم كه اسلام در تمامی تعالیم و قلمروها دیدگاه خاص خود را دارد و به سبب این ویژگی از دیگر ادیان و مكاتب متمایز است. هر محققی به‌روشنی می‌تواند این تمایز را در ساحت‌های مختلف اسلام دریابد. این ویژگی به «توحید» تعبیر می‌شود و بدین‌سبب اسلام را «دین توحید» نامیده‌اند. كلمۀ «اسلام»، به تعبیر قرآن، همانا تسلیم شدن در پیشگاه خداوند رب‌العالمین است: «لَهُ أَسْلَمَ مَن فِی السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا وَإِلَیْهِ یُرْجَعُونَ.»«4»
(11)بنابرایـن، اسلام یعنی ملحق شـدن و پیوستن به همۀ آنچـه در زمین و آسمان است و متحد شدن با آن‌ها در مبدأ و حرکت و معاد، اتحادی ازلی و ابدی. اسلام، همچنین، براساس تعابیر قرآن كریم، همانا تسبیح و تقدیس و سجود ارادی انسان در پیشگاه خداوند و پیوستن به حركت هماهنگ و یك‌پارچۀ كاروان كائنات است. مجموعه‌ای كه تك‌تك اجزایش نیز همواره در حال سجده و تسبیح و ستایش خداوند یگانه در محرابِ هستیِ واحد هستند: «أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ یَسْجُدُ لَهُ مَن فِی السَّمَاوَاتِ وَمَن فِی الْأَرْضِ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ وَالنُّجُومُ وَالْجِبَالُ وَالشَّجَرُ وَالدَّوَابُّ وَكَثِیرٌ مِّنَ النَّاسِ.»«5» و نیز «یُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ لَهُ
22